Czynności terenowe komornika to jedne z najbardziej stresujących momentów dla dłużnika, ale również decydujące w procesie egzekucji długu. Wielu ludzi wyobraża sobie ten proces jako brutalną interwencję. Jednak w rzeczywistości działania są ściśle regulowane prawem i mają określone ramy. Zrozumienie, jak przebiegają czynności terenowe, może pomóc dłużnikowi lepiej przygotować się na taką sytuację i podjąć odpowiednie kroki.
Czym są czynności terenowe komornika?
Czynności terenowe komornika to wszelkie działania podejmowane na miejscu, czyli najczęściej w miejscu zamieszkania dłużnika lub w jego miejscu pracy. Nie ma obowiązku wcześniejszego informowania o dokładnym terminie wizyty, a jedynie o możliwości jej przeprowadzenia. Prawo pozwala mu działać w dni robocze oraz soboty w godzinach od 7:00 do 21:00. Wizyta w innych godzinach, na przykład w nocy, wymaga specjalnego pozwolenia Prezesa Sądu Rejonowego.
Podczas wizyty ma prawo ocenić majątek dłużnika i ustalić, które ruchomości mogą zostać zajęte w celu zaspokojenia roszczeń wierzyciela. W przypadku nieobecności dłużnika, osoby obecne w lokalu muszą wpuścić go i współpracować, udzielając prawdziwych informacji o majątku. Za odmowę współpracy grozi grzywna, a także może wrócić w asyście policji oraz ślusarza.
Kiedy komornik może wejść do mieszkania?
Jeśli komornik przybywa na miejsce, dłużnik ma obowiązek go wpuścić. Odmowa otwarcia drzwi może skutkować dodatkowymi kosztami, gdyż ma prawo wrócić z policjantem oraz ślusarzem. Koszty interwencji ponosi wtedy dłużnik. Warto zaznaczyć, że może on wejść do mieszkania również wtedy, gdy dłużnik jest nieobecny, a w lokalu przebywają inni domownicy. Osoby te muszą wpuścić go i współpracować, w przeciwnym razie mogą spotkać się z grzywną.
Ma on obowiązek przedstawić swoją legitymację służbową oraz nakaz egzekucji. Następnie przystępuje do spisu majątku, oznaczania przedmiotów taśmą oraz wykonywania dokumentacji fotograficznej.
Poszukiwanie majątku dłużnika
Czasami wierzyciel nie posiada wystarczających informacji o majątku dłużnika. W takim przypadku urzędnik ten podejmuje czynności automatycznie, takie jak ustalenie majątku dłużnika na podstawie dostępnych mu rejestrów publicznych czy innych prowadzonych postępowań. Jeśli te działania nie przynoszą rezultatów, wierzyciel ma prawo złożyć wniosek o poszukiwanie majątku dłużnika.
Poszukiwanie majątku może obejmować zapytania do instytucji takich jak spółdzielnie mieszkaniowe, zakłady ubezpieczeń czy biura informacji gospodarczej. Komornik ma prawo uzyskać informacje także z ewidencji gruntów i budynków, co pozwala na ustalenie nieruchomości należących do dłużnika.
Czynności terenowe a wspólny majątek
Wielu dłużników zastanawia się, czy ma prawo zająć przedmioty, które nie są ich własnością, ale znajdują się we wspólnym gospodarstwie domowym. Prawo w tej kwestii jest jasne: może zająć przedmioty znajdujące się w posiadaniu dłużnika, nawet jeśli formalnie należą one do innej osoby.
W przypadku, gdy przedmioty w domu należą do osoby trzeciej, konieczne jest posiadanie dowodu zakupu, który potwierdzi prawo własności. Dłużnik lub osoba trzecia może złożyć skargę na prowadzone czynności oraz powództwo o zwolnienie rzeczy spod zajęcia. Warto zaznaczyć, że nie może zająć przedmiotów niezbędnych do codziennego życia, takich jak lodówka czy odkurzacz.
Ograniczenia egzekucji – co może zająć?
Choć ma szerokie uprawnienia, istnieje katalog przedmiotów, które nie podlegają egzekucji. Zgodnie z art. 829 Kodeksu postępowania cywilnego, nie może zająć m.in. lodówki, pralki, odkurzacza, zapasów żywności na miesiąc czy odzieży codziennej. Przedmioty te są niezbędne do codziennego funkcjonowania dłużnika i jego domowników, dlatego prawo chroni je przed zajęciem.
Warto również pamiętać, że nie może zająć narzędzi i przedmiotów niezbędnych do pracy zarobkowej dłużnika, takich jak komputer czy maszyna do szycia. Prawo przewiduje także ochronę środków finansowych dłużnika – część wynagrodzenia czy świadczeń socjalnych, takich jak 800+, jest wyłączona spod egzekucji.
Czynności terenowe komornika a egzekucja alimentów
Egzekucja alimentów to szczególny rodzaj postępowania, w którym czynności terenowe mogą obejmować również poszukiwanie dłużnika. Jeśli dłużnik unika płacenia alimentów, może podjąć działania nie tylko na terenie Polski, ale również za granicą. Umowy międzynarodowe, takie jak rozporządzenie Rady (WE) nr 4/2009, umożliwiają egzekucję alimentów w krajach Unii Europejskiej oraz Stanach Zjednoczonych.
W przypadku alimentów komornik może prowadzić poszukiwania dłużnika, co często jest konieczne, gdy wierzyciel nie zna dokładnego miejsca pobytu zobowiązanego do alimentów. Postępowanie to może rozpocząć się już na etapie przygotowywania dokumentów do egzekucji.
Skargi na czynności komornika
Dłużnik ma prawo składać skargi na czynności komornika, jeśli uważa, że zostały one przeprowadzone nieprawidłowo lub bez podstawy prawnej. Skarga może dotyczyć m.in. zajęcia przedmiotów, które nie należą do dłużnika, lub niewłaściwego oszacowania ich wartości. Warto podkreślić, że skarga to skuteczny sposób na ochronę swoich praw, ale musi być dobrze uzasadniona. W przypadku, gdy skarga zostanie oddalona, dłużnik może ponieść dodatkowe koszty postępowania sądowego.
FAQ – najczęstsze pytania dot. czynności terenowych komornika
Nie, nie ma obowiązku informowania o dokładnym terminie wizyty. Powiadamia jedynie o możliwości przeprowadzenia czynności terenowych w ramach wszczętej egzekucji.
Odmowa wpuszczenia może skutkować kolejną wizytą w asyście policji oraz ślusarza. Koszty tej interwencji ponosi dłużnik.
Może zająć przedmioty znajdujące się w posiadaniu dłużnika, nawet jeśli formalnie należą one do innych osób. Właściciel tych przedmiotów może jednak złożyć skargę na czynności komornika.
Zgodnie z prawem, nie może zająć m.in. lodówki, pralki, odzieży codziennej, zapasów żywności na miesiąc oraz narzędzi niezbędnych do pracy zarobkowej.
